September 2023

ཆོས་ཀྱི་རྗེ་དང་དིལ་མགོ་མཁྱེན་བརྩེ་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་མཇལ་འཕྲད།

ཆོས་ཀྱི་རྗེ་དང་དིལ་མགོ་མཁྱེན་བརྩེ་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་མཇལ་འཕྲད།

མཁན་ཆེན་བསོད་དར་རྒྱས།

ཡིག་སྒྱུར་པ། ཤེས་རབ་ཉི་མ།

༡༩༩༠ ལོའི་ཟླ་༧ ཚེས་༡༤

སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་དགུ་པར། ཆོས་ཀྱི་རྗེ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱ་གར་ལ་སྡོད་པའི་འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་གཞུང་ཚབ་ཁང་གི་སྤྲོ་ཁང་ནང་ནས། དིལ་མགོ་མཁྱེན་བརྩེ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་མཇལ་འཕྲད་ཞུས། དིལ་མགོ་མཁྱེན་བརྩེས་སྐུ་སྟོད་གཅེར་བུར་ཕྱུང་ཞིང་མགུལ་དུ་མངོན་གསལ་དོད་པའི་སྒོ་ནས་གའུ་ཆེན་པོ་ཞིག་དང་། གཟི་སོགས་བྱིན་རླབས་ཀྱི་རྟེན་འགའ་རེ་བཏགས་ནས། གཟིམ་ཁྲི་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་ཐོག་ལ་བཞུགས་འདུག ངས་ཐོག་མར་རྒྱ་གར་ལ་ཚད་པ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས། རིན་པོ་ཆེས་སྐུ་སྟོད་གཅེར་བུར་ཕུད་པ་ཡིན་རྒྱུ་རེད་བསམས་ཀྱང་། ཕྱིས་འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་ནས་ཁོང་མཇལ་བའི་དུས་སུ་ཡང་སྐུ་སྟོད་ལ་ན་བཟའ་མནབས་མི་འདུག་པས། གཟོད་ཁོང་གི་མཛད་པ་དེ་ལ་དགོས་པ་དང་དགོངས་གཞི་ཁྱད་པར་ཅན་རེ་ཡོད་རྒྱུ་རེད་སྙམ་པ་བྱུང་།

རྗེ་ཉིད་གཟིམ་ཁང་གི་སྒོ་ནས་ཡར་བྱོན་མ་ཐག དིལ་མགོ་མཁྱེན་བརྩེ་ལ་ཕྱག་ཕུལ། རིན་པོ་ཆེས་ཕྱག་མ་འཚལ། ཕྱག་མ་འཚལ། ངའི་རྐང་བ་མི་བདེ་བས་ཡར་ལང་མི་ཐུབ་གི ཅེས་གསུངས་ཏེ་ནན་གྱིས་བཀག་ཀྱང་། རྗེ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱག་གསུམ་ཕུལ་བར་བྱས།

དེ་རྗེས། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཁོང་གཉིས་ཀྱིས་དར་ཁ་འབུལ་རེས་མཛད་དེ། ཆོས་ཀྱི་རྗེ་ཉིད་རིན་པོ་ཆེའི་གཟིམ་ཁྲིའི་ཟུར་ལ་འདུག་ཁྲི་ཞིག་ཡོད་པ་དེའི་སྟེང་ལ་བཞུགས། ཁོང་རྣམ་པ་གཉིས་མཇལ་འཕྲད་ཐོག་མར་མཛད་པ་ཡིན་ཡང་། རྒྱུས་ཡོད་ཀྱི་གྲོགས་པོ་བཟང་པོ་གཉིས་འཕྲད་བྱུང་བ་ལྟར་ཐུགས་མཉེས་པའི་གསུང་གླེང་མང་པོ་གནང་། དིལ་མགོ་མཁྱེན་བརྩེ་རིན་པོ་ཆེས་རྗེ་ཉིད་བོད་ནས་བལ་པོ་ལ་ཕེབས་པའི་ལམ་བར་གྱི་གནས་ཚུལ་ལ་ཐུགས་འདྲི་མཛད་ཅིང་། རྗེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལ་ལན་ཞིབ་མོའི་སྒོ་ནས་ཞུས། དེ་ནས་རྗེའི་སྐུ་སྲིང་མས་ལུས་ལ་བཅངས་པའི་ཁུག་མའི་ནང་ནས། བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་རིན་པོ་ཆེ་ལ་འབུལ་རྒྱུར་བསྐུར་བའི་དངུལ་བཏུམས་པའི་དར་ཁ་ཕྱིར་བླངས་ཏེ། ཡར་ཕུལ་བ་དང་མཉམ་དུ། རྗེ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་འབུལ་བ་འགའ་རེ་མཛད།

དེའི་ཚེ། ངས་པར་ཆས་ཡར་བླངས་ནས་པར་ལེན་མགོ་བརྩམས། དང་པོར་ངས་འཁྱུག་སྒྲོན་གྱི་སྒོ་མ་ཕྱེས་པར་པར་ཞིག་བླངས་པས། རྗེ་ཉིད་ཀྱིས་ཅི་ཡང་མ་གསུངས། གཟིམ་ཁང་ནང་ལ་འོད་གསལ་པོ་མི་འདུག་པས་པར་ཡག་པོ་ལོན་ཡོད་རྒྱུ་མ་རེད་བསམས་ཏེ། པར་ཆས་འཁྱུག་སྒྲོན་གྱི་སྒོ་ཕྱེས་ནས་སླར་ཡང་གཅིག་བླངས་པས། རྗེ་ཉིད་ཀྱིས་སྤྱན་འབྲུ་ཚུགས་སུ་ང་ལ་གཟིགས་སོང་།

ཡིན་ཡང་པར་དེའི་ནང་ལ་མི་གཞན་ཡང་ཆུད་སོང་བས། དེ་འདྲའི་ཡིད་ཚིམ་མོ་རང་མ་བྱུང་བའི་རྐྱེན་གྱིས། ཟུར་གཞན་ཞིག་ནས་ཡང་བསྐྱར་པར་གཅིག་བླངས་པའི་དུས་སུ། རྗེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལ་ཐུགས་མི་དགྱེས་པའི་ཚུལ་མཛད་དེ། ཁྱོད་ལ་པར་མ་ལེན་ཞེས་བཤད་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཅི་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ཅེས་བཀའ་བཀྱོན་ཕེབས། ངས་པར་ཆས་མར་བཞག་ཏེ་ལེན་མ་ཕོད། རྗེ་ཉིད་ཀྱིས་བཀའ་བཀྱོན་གནང་བྱུང་ཡང་། ཕྱི་རབས་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་དྲན་རྟེན་གྱི་ཆེད་དུ། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་པར་དེ་དེ་ལྟ་བུའི་སྒོ་ནས་ལེན་ཐུབ་པ་བྱུང་བས། ངའི་སེམས་ལ་ནི་དགའ་བ་ལས་མ་སྐྱེས།

དིལ་མགོ་མཁྱེན་བརྩེ་རིན་པོ་ཆེས། ངས་ཁྱེད་ལ་འཕྲིན་ཡིག་ཅིག་བྲིས་ཏེ་འཇམ་དཔལ་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་སྨོན་ལམ་ལ་འགྲེལ་བ་ཞིག་མཛད་དགོས་པའི་བསྐུལ་མ་ཞུས་ཡོད་པས། ཁྱེད་ཀྱིས་མཛད་ཐུབ་པ་ཨེ་བྱུང་། ཞེས་བཀའ་འདྲི་ཕེབས། རྗེ་ཉིད་ཀྱིས་གུས་པ་དང་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས། ད་དུང་བྲིས་མེད། ངས་དཔེ་ལྟ་མང་པོ་རེ་བྱས་ཏེ་བྲིས་ན་མང་པོ་འབྲི་རྒྱུ་འོང་ཀྱང་དེ་ལ་དོན་ཆེན་པོ་མེད། གསོལ་འདེབས་རེ་བྱས་ན་རིག་སྟོང་གི་ཀློང་ནས་རྩོལ་མེད་དུ་ཤར་འོང་རྒྱུ་ཞིག་ཡོད་དར་བས། ད་བར་དུ་དེ་ལ་བསྒུགས་པ་ཡིན། དེ་སྔ་ས་བཅད་འདི་ཙམ་ལས་ཡིད་ངོ་ལ་འཆར་རྒྱུ་མི་འདུག་ཅེས་ཞུ་བཞིན། གྲ་སྒྲིག་ཟིན་པའི་ས་བཅད་དེ་དར་ཁ་ཞིག་གིས་བཏུམས་ནས་མཁྱེན་བརྩེ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ཕུལ།

རིན་པོ་ཆེ་ཐུགས་ཤིན་ཏུ་དགྱེས་ཏེ། འགྲེལ་བ་དེ་མཐར་ཕྱིན་པར་འབྲི་ཐུབ་པའི་བཀའ་དྲིན་གནང་རོགས་གྱིས། ཞེས་ཡང་ཡང་བསྐུལ་མ་མཛད་ནས་གསོལ་བ་བཏབ་པས། རྗེ་ཉིད་ཀྱིས་དབུ་ལྕོག་ལྕོག་མཛད་བཞིན། ཡ་ཡ། རེད་འོང་ན་ཐང་། ཞེས་གསུངས།

མཁྱེན་བརྩེ་རིན་པོ་ཆེས། ཁྱེད་ཀྱིས་རིན་ཆེན་གཏེར་མཛོད་ཀྱི་དབང་ལུང་གསན་ཐུབ་པ་ཨེ་བྱུང་ཞེས་དྲིས་པ་ལ། རྗེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་མ་ཐོབ། ལོ་གཞོན་དུས་དཔེ་ཆ་སྦྱང་རྒྱུ་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ་བ་ཡིན་ཞིང་། དཔེ་ཆ་ཤེས་ན་དབང་ལུང་ག་ལེར་ལས་སླ་རྒྱུ་རེད་བསམས་པ་ཡིན་ཡང་།

ཕྱིས་སུ་ཟིང་འཁྲུག་ཆེན་པོ་ལངས་ནས་སྐྱེས་ཆེན་དམ་པ་མང་པོ་སྐུ་གཤེགས་པའམ་ཕྱི་ཕྱོགས་ལ་བྱོན་སོང་ནས། ཞུ་བའི་སྐལ་བ་མ་ལྡན་པས་ང་ལ་དབང་ལུང་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཐོབ་མ་སོང་གསུངས།

རྗེ་ཉིད་ཀྱི་ཞལ་ནས་ཡང་། ང་ཆུང་བྱིས་པའི་དུས་ནས་བླ་མ་མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དད་གུས་ཆེན་མོ་ཡོད། དེ་ལྟར་ཡུན་རིང་མོ་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་པས། བླ་མ་མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེའི་བྱིན་རླབས་ལ་བརྟེན་ནས་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ལ་གོ་རྟོགས་ཤར་སྣང་སྐྱེས་ཤིང་། དུས་དེ་ནས་བཟུང་ངས་བསྟན་པ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་གང་ཐུབ་ཅི་ཐུབ་བྱས་པ་ཡིན་ཞེས་མཁྱེན་བརྩེ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་གསུངས།

མཁྱེན་བརྩེ་རིན་པོ་ཆེས་གསན་རྗེས་ཕྱག་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ། ད་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་འདུག ད་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་འདུག་གསུངས།

ཡང་རིན་པོ་ཆེས། ཁྱེད་ཀྱིས་གཏེར་ག་གེ་མོ་ཞིག་གཏེར་ནས་བཞེས་ཐུབ་པ་ཨེ་བྱུང་གསུངས།

རྗེ་ཉིད་ཀྱིས། མ་ལོན་ཐལ། ང་དེའི་དོན་དུ་ཉག་རོང་ལ་སོང་རུང་། རྟེན་འབྲེལ་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་ནས་གནས་སྐབས་མི་སྐྱུར་ཀ་མེད་བྱུང་སོང་གསུངས།

དེ་དུས། དིལ་མགོ་མཁྱེན་བརྩེ་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་དྲུང་ལ་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་གྲྭ་པ་ལོ་ཆུང་ཞིག་འདུག་ཅིང་། ང་ལ་མཚར་སྣང་ཞིག་སྐྱེས་ནས་ཅུང་ཙམ་བལྟས་པ་ལས་ཡིད་ལ་མ་བཞག ཕྱིས་༢༠༡༧ ལོར་ང་ཡོ་རོབ་གླིང་ལ་ཆོས་ཁྲིད་བཤད་དུ་སོང་དུས། མིང་ལ་རེས་ཆར་ངྷི་མཱ་ཤོས་ཟེར་བའི་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་གྲྭ་པ་ཞིག་ལ་འཕྲད་ཅིང་། ཁོང་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང་མཚན་ཉིད་རིག་པ་བ་བྱ་བའི་བྲིན་དེབ་དེའི་རྩོམ་པ་པོ་ཡིན་པ་དང་། མཁྱེན་བརྩེ་རིན་པོ་ཆེའི་ཞབས་ཕྱི་དེ་ཁོང་ཡིན་པར་ད་གདོད་ཤེས་པ་བྱུང་། དེ་དུས་ཁོང་མཁྱེན་བརྩེ་རིན་པོ་ཆེའི་དབྱིན་ཇིའི་སྐད་སྒྱུར་ཡིན་པར་འདུག་ཅིང་། ང་ནི་ཆོས་རྗེ་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུའི་རྒྱ་ཡིག་སྐད་སྒྱུར་ཡིན། ཁོང་གི་བློ་ཡིད་ཆོས་ཀྱི་རྗེ་ཉིད་ལ་གཏད་ཅིང་། ངའི་བློ་མིག་མཁྱེན་བརྩེ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་གཏད་ཆེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས། སྐབས་དེར་ཕན་ཚུན་ངོ་ཐུག་པའི་སྐལ་བ་ཙམ་ལས་ཅི་ཡང་མ་བྱུང་བ་རེད།

མི་ལོ་༢༨་སོང་བའི་རྗེས་སུ་ངེད་གཉིས་སླར་ཡང་འཕྲད་སྐབས། སྔར་བླ་ཆེན་གཉིས་པོ་མཇལ་འཕྲད་མཛད་པའི་རྣམ་པ་དང་། རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་འགྲོའི་དོན་དུ་བཞག་པའི་རླབས་ཆེན་གྱི་མཛད་རྗེས། བླ་མ་ལ་ཞབས་ཕྱི་ཞུ་བའི་ཉམས་མྱོང་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ནས་ཐུན་མོང་གི་སྐད་ཅ་མང་པོ་བཤད་རྒྱུ་འདུག ད་ལྟ་ངེད་གཉིས་ཀས་སོ་སོའི་ས་ནས་རང་རང་གི་བླ་མའི་བརྒྱུད་པ་བཟུང་སྟེ། རང་ནུས་ཅི་ཡོད་ཀྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་འགྲོའི་དོན་དུ་བྱ་བ་ཅི་ནུས་སུ་ཨེ་འགྲུབ་ལྟ་བཞིན་ཡོད། སྔོན་དུས་ཀྱི་ལང་ཚོ་མེད་པར་གྱུར་དུ་ཟིན་ཡང་། བླ་མ་ལ་ཡོད་པའི་དད་འདུན་ནི་ལོ་ན་འཕེལ་བ་དང་བསྟུན་ནས་ཇེ་རྒས་སུ་མ་སོང་བ་འདིའོ། །

དེ་ལས་གཞན་ད་དུང་མཁྱེན་བརྩེ་རིན་པོ་ཆེའི་སློབ་མ་འགས་དྲན་སོས་བྱས་པ་ལྟར་ན། ཉིན་དེར་རྗེ་ཉིད་བྱོན་ཚར་རྗེས་ཀྱི་དགོང་མོ་དེར་ཁོང་རྣམ་པས། ཆོས་རྗེ་འཇིགས་མེད་ཕུན་ཚོགས་ཞུ་བའི་བླ་མ་དེ་ལ་ཅི་འདྲ་ཞིག་འདུག ཅེས་རིན་པོ་ཆེ་ལ་བཀའ་འདྲི་ཞུས་ཚེ། མཁྱེན་བརྩེ་རིན་པོ་ཆེས། བླ་མ་དེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཧ་ལས་པ་ཞིག་རེད་འདུག་ཅེས་གསུངས།

སློབ་མས་ཡང་། འཇམ་དཔལ་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་སྨོན་ལམ་གྱི་འགྲེལ་བ་དེ་མཛད་ཐུབ་པ་ཨེ་ཡོང་ཞེས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པ་ན། རིན་པོ་ཆེས། དེ་སེམས་ཅན་གྱི་བསོད་ནམས་ལ་རག་ལས་པ་རེད། གལ་སྲིད་མཛད་ཐུབ་པ་བྱུང་ན་བརྗོད་བྱ་ཆེས་ཤིན་ཏུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འོང་། བསྟན་བཅོས་ཆེན་པོ་ཡིད་བཞིན་མཛོད་དང་ཐེག་མཆོག་མཛོད་ལྟ་བུ་འོང་ཞིང་། མཛོད་བདུན་དང་རིན་ཐང་ཁྱད་མེད་པ་ལྟ་བུ་འོང་རྒྱུ་རེད། གདུལ་བྱ་སེམས་ཅན་བསོད་ནམས་ཀྱི་སྐལ་བས་ཆུན་དང་མི་ཆུན་ཅི་ཤེས་གསུངས།

ཨོ་རྒྱན་སྟོབས་རྒྱལ་ཞུ་བའི་སྤྲུལ་སྐུ་ཞིག་ཀྱང་དེ་དུས་ཡོད་ཅིང་། ཉིན་འགའ་ཞིག་གི་རྗེས་རྗེ་ཉིད་ཁོང་གི་དགོན་པ་ལ་གདན་འདྲེན་ཞུ་བའི་ཕྱིར་དུ། རྗེ་ཉིད་ལ་ཞབས་བརྟན་འདོན་རྒྱུ་ཞིག་རྩོམ་གནང་རོགས་གྱིས་ཞེས་མཁྱེན་བརྩེ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ཞུས་པ་དང་། རིན་པོ་ཆེས་འཕྲལ་དུ་བྲིས་ནས་ཁོང་ལ་གནང་། འོན་ཀྱང་ཡིད་ཕངས་པ་ཞིག་ལ། ཕྱིས་སུ་རྗེ་ཉིད་ཁོང་གི་དགོན་པར་ཕེབས་པ་ན། ཁོང་ནུབ་ཕྱོགས་ལ་ཆོས་གསུང་བར་བྱོན་ཚར་འདུག་ཅིང་། ཞབས་བརྟན་གསོལ་འདེབས་དེ་གཞན་ལ་བཅོལ་གདམ་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ངེད་ཅག་གིས་དེ་དུས་མཐོང་མ་བྱུང་ལ། ཕྱིས་སུའང་ཅང་མ་རྙེད།